Polacy masowo się zabezpieczają. Na ten ruch zdecydowały się miliony, a przyrost nie zwalnia
Aby zapewnić nam ochronę przed nieautoryzowanym wykorzystaniem naszych danych osobowych m.in. w celach zaciągania zobowiązań finansowych, wprowadzona została możliwość zastrzeżenia numeru PESEL. Wprowadza on daleko idące ograniczenia w tym, jak można posługiwać się PESEL-em i stanowi skuteczną ochronę po tym, jak skradziony zostanie nasz dowód osobisty lub numer zostanie skradziony po wycieku danych w Sieci. Ma to jednak swoje konsekwencje, bo ograniczenia dotyczą także właścicieli PESEL-u. Ministerstwo cyfryzacji właśnie podzieliło się nowymi informacjami, które potwierdzają, że wprowadzenie mechanizmu zastrzeżenia było strzałem w dziesiątkę.
Usługa okazała się hitem - PESEL zastrzegło już 4,5 mln
Ministerstwo cyfryzacji poinformowało, że numer PESEL zastrzegło już 4,5 mln Polaków . Nie jest to oczywiście liczba ostateczna, zwłaszcza że nie widać spadku dynamiki od czerwca, kiedy zastrzeganie PESEL zyskało umocowanie prawne, które weszło w życie. Wcześniej, od jesieni 2023 r. respektowanie weryfikacji PESEL było po stronie pożyczkodawców dobrowolne, jednak od 1 czerwca muszą to robić banki, notariusze czy sprzedawcy usług telekomunikacyjnych.
Cała procedura polega na tym, że przed zawarciem umowy usługodawcy muszą sprawdzić w centralnej bazie, czy PESEL, którym chce się posłużyć ich klient, został zastrzeżony. Jeśli tak, muszą zakończyć procedurę. Jeśli z kolei dopuszczą się zaniedbania i mimo zastrzeżenia wypłacą pieniądze, wówczas faktyczny właściciel PESEL-u nie musi w sądzie dowodzić, że to nie on zaciągał pożyczkę czy kredyt. Rozumie się to samo przez się, oczywiście jeśli dane były zastrzeżone właśnie w momencie zawierania umowy.
Jakie ograniczenie wprowadza zastrzeżenie numeru PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL uniemożliwia wszystkim, łącznie z właścicielem, zaciągnięcie kredytów, wszelkich pożyczek, zawarcia umów na usługi telekomunikacyjne, zawarcia notarialnej umowy sprzedaży oraz zakupu w systemie ratalnym. Zastrzeżenia dokonuje się w aplikacji mObywatel , pod adresem mobywatel.gov.pl lub osobiście w urzędzie gminy. Skutek jest natychmiastowy, podobnie jak natychmiastowe jest cofnięcie zastrzeżenia. Wyjątkiem jest ponowne zastrzeżenie po cofnięciu - wówczas trzeba odczekać 30 minut.
Zobacz: Ważne nowości w urzędzie skarbowym. Skorzysta każdy podatnik
W praktyce oznacza to, że nic nie stoi na przeszkodzie, by numer PESEL mieć zastrzeżony zawsze i odblokowywać go czasowo tylko wtedy, gdy wiemy, że będziemy zawierać umowę i numer będzie weryfikowany. Ochrona jest wtedy ciągła i najlepiej też z niej skorzystać, tj. blokować go zawsze. Nawet jeśli procedury zawiodą i pożyczka na nasze skradzione dane zostanie udzielona, to jesteśmy zwolnieni z obowiązku wyjaśniania tego przed sądem.
W czym nie przeszkadza zastrzeżony numer PESEL?
Usługa, z której korzysta już ponad 4,5 mln Polaków, jest całkowicie bezpłatna i nie utrudnia załatwiania codziennych spraw. Z zastrzeżonym numerem PESEL nadal bez przeszkód można korzystać z opieki medycznej, wykupywać recepty, podróżować samolotem. Można też nadal wykonywać czynności służbowe, załatwiać sprawy urzędowe - można nawet bez problemu wziąć ślub. Komfort korzystania z mechanizmu najlepiej potwierdza zaś jego popularność.
