Blokada konta bankowego. Za co bank może zablokować środki i jak je odzyskać?

Kiedy bank może zablokować konto?

Rachunek bankowy może zostać zablokowany z wielu powodów. Wynika to z przepisów, m.in. ustaw dotyczących prawa bankowego, przeciwdziałania praniu pieniędzy, postępowania egzekucyjnego. Najczęściej blokada środków na rachunku bankowym powstaje na zlecenie innej instytucji: Urzędu Skarbowego, ZUS, Izby Celnej, SKAS, prokuratora, sądu, komornika. Bank ma również prawo samodzielnie zadecydować o blokadzie konta. Jak podaje portal najlepszekonto.pl, instytucjom finansowym blokadę rachunku umożliwia ustawa z 16 listopada 2000 r. Chodzi o przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. 

Najczęstszym przypadkiem blokady środków na rachunku bankowym jest toczące się postępowanie egzekucyjne, podaje serwis. Natomiast w przypadku samodzielnej decyzji banku o zablokowaniu konta, chodzi o podejrzenie, że część środków na koncie pochodzi z działalności przestępczej. Zajęte mogą być wyłącznie kwoty, co do których instytucja finansowa ma podejrzenie, że pochodzą z przestępstwa, wyjaśnia portal. Według Business Insider, bank ma prawo do zawieszenia środków na czas do 24 godzin w przypadku podejrzeń o pranie pieniędzy czy finansowanie terroryzmu i do 72 godzin, gdy zachodzi ryzyku, że pieniądze pochodzą z innej działalności niezgodnej z prawej. 

Decyzję co do dalszego zatrzymania środków podejmować mają powiadomione przez bank instytucje — najlepszekonto.pl mówi tu o Generalnym Inspektorze Informacji Finansowej oraz o prokuraturze. W rzeczywistości postępowanie często toczy się bardzo długo i bank nie informuje o jego przebiegu ani o powiadomionych organach.

„Opiszę swoją historię, bo czuję, że banki są bezkarne”. Klient dużego banku przerywa milczenie Czytaj dalej

Co bank może, a czego nie może zrobić?

Bank może zablokować środki na koncie bez wcześniejszego poinformowania o tym właściciela rachunku. Jak podaje Business Insider, zastosowanie znajduje tu Ustawa z dnia 17 czerwca 1996 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Bank nie ma obowiązku powiadomienia właściciela konta o zawieszeniu środków, a jeśli chodzi o dług, dłużnik może dowiedzieć się o zajęciu konta od organu egzekucyjnego. Vivus podkreśla, że tego typu powiadomienia najczęściej realizowane są listownie, więc warto regularnie aktualizować swój adres korespondencyjny w odpowiednich instytucjach, np. urzędach i bankach.

Bank nie może natomiast pobierać od dłużnika opłaty za realizację tytułu egzekucyjnego, podaje najlepszekonto.pl. Według serwisu bank może zablokować całą zasądzoną kwotę, ale jednocześnie nie ma prawa zablokować wszystkich środków zgromadzonych na zawieszonym rachunku w przypadku zadłużenia. Chodzi o kwotę wolną od zajęcia, która zgodnie z ustawą Prawo bankowe wynosi 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto, informuje portal. Nie dotyczy ona rachunków firmowych ani rachunków osób zalegających z alimentami. Te pieniądze mogą być zajęte w całości.

Przy podejrzeniu nielegalnego pochodzenia pieniędzy, bank zablokować może pełną sumę, która budzi wątpliwości prawne. Bank nie może jednak zablokować środków z tzw. konta socjalnego, na które przekazywane są zasiłki rodzinne, świadczenia z programu 500+ czy z pomocy społecznej, zasiłki dla opiekunów, etc. Komisja Nadzoru Finansowego ustaliła także, że niedopuszczalna jest odmowa wypłaty środków z zablokowanego rachunku, jeżeli właściciel ma na nim więcej pieniędzy, niż wynosi łączna kwota należności do uiszczenia. Jak podkreśla najlepszekonto.pl jest to jednak kwestia problematyczna, ponieważ banki mają tendencje do nierespektowania tej zasady.

Jak odblokować konto bankowe? W jaki sposób odzyskać zablokowane środki?

W przypadku odnotowania problemów z płatnościami i przelewami trzeba zgłosić ten fakt w banku. Może się okazać, że nie doszło do blokady, a do przejęcia konta i wówczas bank pomoże w zastrzeżeniu karty. Sytuację należy następnie zgłosić Policji. Jeśli jednak środki zostały zawieszone ze względu na zlecenie z innej instytucji, bądź z powodu podejrzenia banku co do prania pieniędzy, bank może zwlekać z udzieleniem takiej informacji. Według portalu najlepszekonto.pl, w niektórych przypadkach instytucja może odblokować środki od razu, gdy tylko upewni się co do legalności wykonywanych na koncie operacji. Wówczas często wystarczą ustne lub przesłane konsultantowi drogą elektroniczną wyjaśnienia właściciela rachunku. 

Odblokowanie środków może jednak potrwać dłużej lub się nie powieść, jeśli bank podjął decyzję o zamrożeniu ze względu na zlecenie z innej instytucji. Jak informuje Vivus, gdy znamy powód blokady, należy zgłosić się do jednostki wydającej decyzję na ten temat i tam poprowadzić odpowiednie postępowanie. Bank nie ma bowiem możliwości odblokowania środków bez wcześniejszej dyspozycji organu, który wydał nakaz zamrożenia konta. Po wyjaśnieniu sprawy musi on przesłać do banku oficjalną informację, w której zawarta będzie zgoda na odblokowanie środków.

Blokadę środków można także zaskarżyć, jeśli sprawa dotyczy zajęcia komorniczego. Zgodnie z art. 767 kodeksu postępowania cywilnego należy dokonać tego bezpośrednio u komornika w terminie 7 dni od zablokowania środków.