Próbka sprzed 51 lat zdumiała naukowców. Księżyc jest znacznie starszy niż sądziliśmy
Choć Księżyc to najbliższe Ziemi ciało niebieskie i jedyne inne od Ziemi, na którym człowiek kiedykolwiek postawił stopę, to często przekonujemy się, że wiemy o nim niewiele. Potwierdzają to najnowsze ustalenia, według których nasz jedyny naturalny satelita jest znacznie starszy, niż wcześniej szacowano.
Jak powstał Księżyc?
O tym, że w kwestii Księżyca jest jeszcze sporo niewiadomych, najlepiej niech świadczy to, że dotąd nie mamy pewności, skąd w ogóle się wziął.
Starsze teorie zakładały między innymi, że jest to fragment Ziemi, który oderwał się w wyniku działania siły odśrodkowej powstałej z ruchu planety po orbicie. Najpewniej jednak siła ta była zbyt mała, by mógł dzięki niej powstać Księżyc.
Inna teoria zakłada, że Księżyc nie powstał na Ziemi, lecz był od zarania oddzielnym ciałem niebieskim, które przelatywało nieopodal planety i w wyniku przyciągania ziemskiego „złapało” się do naszej wędrówki wokół Słońca, rozpoczynając krążenie wokół globu po stałej trasie. W tym przypadku wątpliwości wzbudza to, czy Ziemia miała na tyle dużą silę przyciągania, by zatrzymać wędrówkę Księżyca przez przestrzeń kosmiczną.
Dziś powszechnie uznawana za najbardziej prawdopodobną jest tzw. teoria wielkiego zderzenia. Zakłada ona, że w Ziemię musiał kiedyś uderzyć duży obiekt (mniej więcej wielkości Marsa), by spowodować wyrzut materii tak duży, że z czasem poszczególne elementy połączyły się ze sobą, tworząc Księżyc, który za sprawą siły ziemskiego przyciągania zaczął krążyć wokół planety.
Kiedy powstał Księżyc?
Jak widać, żadna z teorii nie precyzuje, kiedy mogło nastąpić wymienione wydarzenia. Na bazie dotychczas przeprowadzonych badań szacowano, że Księżyc istnieje od około 4,42 mld lat z tolerancją na 10 mln. Jak jednak donosi serwis Gizmodo, do innych wniosków prowadzi ponowne przebadanie próbki kryształów, pozyskanej jeszcze podczas misji Apollo 17 w 1972 roku. Była ona ostatnią, podczas której człowiek wylądował na Księżycu.
Badanie kryształów cyrkonu doprowadziło do wniosku, że nie mogły one powstać w czasie, kiedy powierzchnia Księżyca była płynna, składała się z lawy, gdyż zwyczajnie by się roztopiły. Badanie tomograficzne skupiało się analizie układzie atomów ołowiu w próbce. Znając czas rozkładu połowicznego tego pierwiastka, naukowcy mogli stwierdzić, ile czasu upłynęło od uformowania powierzchni satelity w taki sposób, by mogły już na niej powstać kryształy cyrkonu.
W ten sposób odkryto, że Księżyc ma przynajmniej 4,46 mld lat. Księżyc jest więc przynajmniej 40 mln lat starszy, niż zakładano dotychczas. Choć w skali kilku miliardów lat, różnica może się wydawać niewielka, to jednak jeszcze bardziej przybliża nas do prawdy o tym, kiedy powstał jedyny satelita naszej planety.
Nadzieje pokładane w Artemis
Oczywiście nie można nadal twierdzić z całą pewnością, że Księżyc ma 4,46 mld lat. Równie dobrze próbka pobrana w innym miejscu może wskazać, że jest on jeszcze starszy. Wiemy już jednak na pewno, że Księżyc ma co najmniej 4,46 mld lat. Nowych próbek i kolejnych danych, które posłużą do dalszych odkryć, może dostarczyć misja Artemis – pierwsza od 51 lat misja, dzięki której człowiek znów ma trafić na Księżyc. Jej start jest planowany na rok 2025 rok.
